Minuren: Wat zijn het en wat betekent het?

Het weer valt tegen en er is minder personeel nodig, tijd om wat mensen naar huis te sturen. Lijkt een prima oplossing voor beide toch? Maar als dit vaak voorkomt, kunnen zich zogenaamde 'minuren' of 'leegloopuren' opstapelen. Wat gebeurt er met die minuren bij ontslag? En welke rechten heb je met betrekking tot minuren als zowel werkgever of werknemer? In dit artikel duiken we dieper in op deze vragen, en bieden we een uitgebreid overzicht van je rechten, zodat je goed voorbereid bent op mogelijke ontwikkelingen rondom ontslag.

‍Wanneer de verwachte drukte toch niet komt of wanneer het weer tehegn valt, kan het zijn dat je eerder naar huis gestuurd wordt. Zeker in de horeca en zorg is dit geen onbekend fenomeen. Op zich wel prettig, maar wanneer dit structureel gebeurd bouw je dus minuren op. Dit betekent dat je minder uren hebt gewerkt dan staat in je arbeidsovereenkomst. Je hebt dan dus een tekort op je contractuele uren. Hoewel dit op korte termijn niet problematisch lijkt, rijst de vraag: wat gebeurt er met deze minuren bij ontslag?

Voorbeeld van minuren:

‍Stel, je hebt een contract van 24 uur per week in de horeca. Vanwege een tekort aan reserveringen word je voor aanstaande zondag afgezegd, terwijl je oorspronkelijk vijf uur ingeroosterd stond. Die uren vervallen, waardoor je vijf minuren opbouwt. Er zijn in principe twee soorten minuren: op roosterbasis en op jaarbasis.

Op roosterbasis: Bij minuren op roosterbasis staat je naam minder vaak op het rooster dan volgens het contract zou moeten. Vaak worden deze uren gecompenseerd in toekomstige roosters. Zo zie je bijvoorbeeld bij hoveniers vaak dat er in de winter minder uren worden gemaakt dan in de zomer. In de zomer worden plusuren opgebouwd om deze minuren te compenseren.

Op jaarbasis: Sommige bedrijven werken met een jaarrooster, zoals in de cao VVT (verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorg). Bij een tekort aan uren op jaarbasis ontstaan minuren.

In tegenstelling tot minuren, waarbij werknemers minder uren werken dan overeengekomen, vertegenwoordigen plusuren het tegenovergestelde scenario. Plusuren ontstaan wanneer een werknemer meer uren werkt dan contractueel is vastgelegd. Dit fenomeen is niet alleen een weerspiegeling van toewijding en extra inzet, maar heeft ook verschillende implicaties voor zowel werknemers als werkgevers.

Plusuren zijn uren die een werknemer extra werkt bovenop het aantal uren dat in hun arbeidsovereenkomst is vastgelegd. Deze extra gewerkte uren kunnen het gevolg zijn van overuren, een verhoogde werklast, vrijwillige inzet, of andere werkgerelateerde factoren die leiden tot een uitbreiding van de reguliere werktijd. Bijvoorbeeld als het drukker is dan verwacht en je gevraagd wordt extra uren te maken.

‍Maat wat er gebeurt bij ontslag? Bij ontslag ontstaat vaak discussie over openstaande minuren. Of deze verrekend mogen worden met de eindafrekening hangt af van verschillende factoren. De cruciale vraag is: wie draagt de verantwoordelijkheid voor de minuren, de werkgever of werknemer? Er zijn diverse scenario's mogelijk.

1. Werkgever moet wijzen op minuren:
   ‍Volgens de wet is een werkgever verplicht een werknemer te informeren over openstaande minuren en moet deze de werknemer de kans geven deze in te halen, zelfs voor het einde van het dienstverband. In dit geval heeft de werknemer in principe niets te vrezen bij ontslag. Tenzij het de schuld van de werknemer is, mogen minuren niet verrekend worden met de eindafrekening. Dit is de verantwoordelijkheid van de werkgever en het is niet de taak van de werknemer om hen op openstaande minuren te wijzen.
2. Schuld van de werknemer:
   ‍Als minuren zijn opgebouwd omdat de werknemer minder heeft gewerkt dan afgesproken, kan het zijn dat de werknemer verplicht is deze uren in te halen voordat het dienstverband eindigt. In sommige gevallen mag de werkgever de minuren zelfs inhouden op het loon, maar dit moet wel zijn overeengekomen in de arbeidsovereenkomst of cao. Bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst kan de werkgever het loon over de minuren aftrekken van de ontslagvergoeding. Als er geen afspraken zijn over het inhouden van minuren op het loon, mag de werkgever alleen loon inhouden als de werknemer bijvoorbeeld weigerde te werken.

‍Naast het feit dat minuren niet verrekend mogen worden bij ontslag, zijn er nog andere aspecten waar je rechten over hebt:

• Minuren en vakantiedagen: Werkgevers mogen minuren niet verrekenen met vakantiedagen of andere vrije dagen.
• Minuren en ziekte: Bij ziekte is het onmogelijk om minuren op te bouwen. Ziekte-uren worden bijgeteld bij de geklokte uren en voorkomen dat minuren opgebouwd worden.
• Minuren in het nieuwe kalenderjaar: Minuren kunnen niet doorgeschoven worden naar het nieuwe jaar. Aan het eind van een kalenderjaar worden niet aan de werknemer verwijtbare minuren kwijtgescholden. Compensatie met vakantiedagen of salaris is dus niet mogelijk.

‍Hoewel het opbouwen van minuren soms onvermijdelijk is, vooral in sectoren waar flexibiliteit de norm is, zijn er manieren om dit te minimaliseren:

• Verdiep je in Andere Taken: Onderzoek of er andere taken zijn binnen de onderneming waar je van pas kunt komen. Bespreek de mogelijkheden met je leidinggevende en toon interesse in het oppakken van andere taken om minuren te voorkomen.
• Controleer de Afspraken: Begrijp wat je hebt afgesproken. Lees de kleine lettertjes van je arbeidsovereenkomst en een eventuele cao opnieuw door. Houd ook zelf de status van je minuren nauwkeurig bij om verrassingen te voorkomen.
• Vraag om een spaarsysteem: Overweeg een spaarsysteem aan te vragen bij je manager, vooral als je regelmatig overuren maakt. Dit systeem geeft inzicht in de openstaande minuren en kan onduidelijkheden bij ontslag voorkomen.

In het geval van mogelijke ontslagsituaties is het raadzaam om proactief met je leidinggevende in gesprek te gaan voordat het daadwerkelijke ontslag aan de orde is. Dit voorkomt onnodige inhaalslagen van minuren en biedt de mogelijkheid om de situatie helder te bespreken.

Minuren en plusuren spelen een essentiële rol in de complexiteit van arbeidsrelaties. Goed begrip van je rechten met betrekking tot minuren is cruciaal om mogelijke geschillen bij ontslag te voorkomen. Door transparantie, communicatie en kennis van de geldende wet- en regelgeving kunnen zowel werkgevers als werknemers een gezonde arbeidsomgeving bevorderen.

Wil je overzicht houden in plus en minuren? Probeer dan eens de urenregistratie van Workodo. Deze helpt je automatisch met het bijhouden van uren boven of onder contract.

• ‍Wat zijn minuren en hoe ontstaan ze?
  Minuren op je contract ontstaan wanneer je als werknemer minder uren werkt dan in je arbeidsovereenkomst is vastgelegd. Dit kan verschillende redenen hebben, zoals ziekte, verlof of een andere vorm van afwezigheid. Wanneer je minder uren werkt dan gepland, ontstaan er minuren op je contract.

• Moet ik minuren altijd inhalen?
  Dit hangt af van de afspraken die zijn vastgelegd in je arbeidsovereenkomst of cao. In sommige gevallen kan het zijn dat je minuren moet inhalen door extra uren te werken, terwijl in andere gevallen de minuren worden gecompenseerd door ze van je salaris af te trekken. Het is belangrijk om de voorwaarden in je contract te raadplegen of hierover te overleggen met je werkgever.
  ‍
• ‍Wat zijn plusuren en hoe ontstaan ze?
  Plusuren op je contract zijn het tegenovergestelde van minuren. Dit betekent dat je als werknemer meer uren werkt dan wat in je contract is vastgelegd. In plaats van een tekort aan uren te hebben, heb je een overschot aan gewerkte uren. Plusuren kunnen ontstaan door bijvoorbeeld overwerk, extra shifts of een hoger tempo van werken dan oorspronkelijk gepland.